Khi khởi nghiệp ngành F&B (Food and Beverage – Thực phẩm & Đồ uống), có cả tá thứ để lo: từ công thức món ăn, chất lượng nguyên liệu, trải nghiệm khách hàng, chiến lược marketing, đến việc quản lý nhân sự, dòng tiền… Nhưng giữa muôn vàn nỗi lo đó, có một “cục xương” không thể xem nhẹ – thuế.
Không ít startup F&B đổ vỡ không phải vì đồ ăn dở hay khách không đến, mà vì bị “vướng” thuế. Từ những lỗi tưởng như rất nhỏ nhưng hậu quả thì “rất to”.
1. Tư duy “chưa cần làm đúng ngay” – cạm bẫy quen thuộc
Nhiều chủ quán ăn, cà phê nhỏ, hoặc thậm chí cả chuỗi F&B mới mở, thường có suy nghĩ:
-
“Mới mở mà, cứ chạy cho có doanh thu đã, giấy tờ tính sau”
-
“Thuế thì lo kiểu gì đó sau, trước mắt là sống sót đã”
-
“Thuê kế toán ngoài làm cho có là được rồi”
Nhưng khởi đầu sai thì hệ thống sai. Đến khi muốn “làm cho đúng” thì chi phí sửa sai còn tốn gấp nhiều lần.
2. Các sai lầm thuế phổ biến trong ngành F&B
a. Không xuất hóa đơn hoặc xuất sai quy định
Một số quán cố tình không xuất hóa đơn để giảm thuế GTGT phải nộp. Nhưng nếu bị kiểm tra, hậu quả sẽ rất nặng:
-
Bị truy thu thuế + phạt + tiền chậm nộp
-
Mất uy tín với khách hàng doanh nghiệp
-
Khó làm việc với các đơn vị giao đồ ăn (GrabFood, ShopeeFood…)
b. Sử dụng phần mềm POS không kết nối với cơ quan thuế
Từ năm 2022, nhiều địa phương đã siết chặt việc kết nối phần mềm bán hàng với cơ quan thuế để kiểm soát doanh thu. Những đơn vị không tuân thủ có thể bị đưa vào “danh sách đen”.
c. Kê khai thuế sai hoặc chậm
-
Nộp tờ khai trễ: Phạt tiền theo số ngày chậm
-
Sai doanh thu, sai tỷ lệ chi phí: Dễ bị nghi gian lận
-
Không theo dõi đúng thuế TNCN của nhân viên bán thời gian: Rủi ro lớn khi bị thanh tra
3. Thuế không đáng sợ, nếu bạn chuẩn bị đúng cách
✅ Hiểu loại hình kinh doanh và nghĩa vụ thuế tương ứng
-
Hộ kinh doanh cá thể: đóng thuế khoán (dựa trên doanh thu ước tính)
-
Doanh nghiệp (công ty TNHH, cổ phần): phải kê khai và nộp các loại thuế định kỳ như GTGT, TNDN, TNCN
✅ Làm việc với kế toán hiểu ngành F&B
Kế toán trong ngành F&B không chỉ là “bấm số” – họ cần hiểu dòng tiền ngành ăn uống, mô hình bán hàng, cách phân bổ chi phí thực phẩm, nhân sự, khấu hao trang thiết bị,…
Một kế toán giỏi có thể giúp bạn:
-
Tối ưu chi phí hợp pháp
-
Tránh sai sót khai báo
-
Lập kế hoạch thuế thông minh
✅ Sử dụng phần mềm quản lý kết nối thuế tự động
Các phần mềm POS hiện đại (KiotViet, CukCuk, iPOS…) đã hỗ trợ kết nối với cơ quan thuế, tự động hóa xuất hóa đơn, theo dõi doanh thu và báo cáo thuế. Đầu tư từ đầu sẽ giúp tiết kiệm rất nhiều công sức và rủi ro về sau.
4. Vụn vặt nhưng nguy hiểm – đừng xem thường
-
Tiền tip có cần đóng thuế không? (Câu trả lời là: có thể, tùy cách ghi nhận và chi trả)
-
Tự in hóa đơn tay để lách luật? (Nguy hiểm, có thể bị phạt vì sử dụng hóa đơn không hợp lệ)
-
Trả lương tiền mặt cho nhân viên bán thời gian mà không có hợp đồng? (Rủi ro lớn về thuế TNCN và BHXH)
5. “Chạy cho ngon, nhưng đừng để sặc thuế”
Khởi nghiệp ngành F&B là hành trình không dễ, nhưng nếu muốn đi xa, bạn không thể “né thuế”. Hãy làm đúng từ đầu – hoặc ít nhất là làm rõ mình đang ở đâu để không bất ngờ bị gọi tên vào một ngày đẹp trời bởi cơ quan thuế.
Làm F&B là để “nuôi thân, nuôi nhân viên, nuôi đam mê” – nhưng nếu làm sai thuế, có khi phải “nuôi hậu quả” bằng toàn bộ công sức khởi nghiệp của mình.
Tóm lại:
Lo chất lượng món ăn, lo khách, lo doanh thu – chuyện đó bình thường. Nhưng thuế thì đừng coi thường.
Startup F&B có thể bắt đầu nhỏ, nhưng tư duy về thuế thì phải lớn.