Mở quán trà sữa từng là một “cơn sốt” tại Việt Nam và nhiều nước châu Á. Từ thành thị đến nông thôn, hàng loạt quán trà sữa mọc lên như nấm sau mưa. Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn sau, không ít trong số đó lâm vào cảnh thua lỗ, phải sang nhượng, đóng cửa. Trong khi đó, một số người lại xây dựng được thương hiệu vững chắc, kinh doanh phát đạt và mở rộng quy mô. Vậy đâu là lý do dẫn đến sự khác biệt rõ rệt này?
1. Tư duy kinh doanh: Kẻ đầu tư – Người chạy theo trào lưu
Một trong những yếu tố lớn nhất quyết định thành công hay thất bại chính là tư duy kinh doanh. Những người thành công thường là người có sự chuẩn bị bài bản: họ nghiên cứu thị trường, phân tích hành vi tiêu dùng, lập kế hoạch tài chính, và xác định chiến lược kinh doanh rõ ràng. Ngược lại, không ít người mở quán chỉ vì thấy “ai cũng làm được, mình cũng làm được” – dẫn đến việc đầu tư theo cảm tính, thiếu nền tảng kiến thức.
2. Chọn sai vị trí – “chết” ngay từ khi chưa khai trương
Vị trí mặt bằng là yếu tố sống còn đối với quán trà sữa – vốn phụ thuộc vào lưu lượng người qua lại, đặc biệt là giới trẻ. Nhiều người chọn mặt bằng rẻ nhưng khuất, ít người, không thuận tiện cho việc dừng lại mua hàng. Ngược lại, những người thành công thường tìm được vị trí đắc địa: gần trường học, khu văn phòng, trung tâm thương mại, hoặc khu dân cư đông đúc. Họ hiểu rằng “tiền thuê cao” đôi khi lại là “giá của cơ hội kinh doanh”.
3. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ – Không thể chỉ làm cho có
Khách hàng ngày càng khó tính và có nhiều lựa chọn. Một quán trà sữa thành công là quán biết tạo ra sự khác biệt trong hương vị, độ tươi mới và chất lượng nguyên liệu. Trong khi đó, nhiều quán thất bại vì pha chế sơ sài, nguyên liệu rẻ tiền, sản phẩm không đồng nhất, thậm chí mất vệ sinh.
Dịch vụ khách hàng cũng là yếu tố bị bỏ quên. Thái độ phục vụ, tốc độ lên đồ, sự thân thiện… tất cả đều ảnh hưởng đến trải nghiệm khách hàng. Một khách hàng không hài lòng sẽ không quay lại – và nếu điều này xảy ra với nhiều người, quán sẽ nhanh chóng vắng khách.
4. Thiếu chiến lược marketing và nhận diện thương hiệu
Không phải ai mở quán cũng hiểu về marketing. Một số quán sống nhờ “địa thế” và “hiệu ứng ban đầu”, nhưng không biết cách giữ chân khách. Những người thành công thường có chiến lược bài bản: họ đầu tư vào thiết kế thương hiệu, sử dụng mạng xã hội để quảng bá, tạo các chương trình ưu đãi, làm việc với các ứng dụng đặt hàng trực tuyến (GrabFood, ShopeeFood, v.v.)
Họ cũng biết “kể câu chuyện” thương hiệu, tạo điểm nhấn riêng biệt như: concept quán dễ thương, tên món độc đáo, đóng gói đẹp mắt… từ đó khiến khách hàng nhớ đến và quay lại.
5. Quản lý vận hành yếu kém
Quản lý vận hành là một nghệ thuật. Một quán trà sữa nhỏ vẫn cần theo dõi được tồn kho, định mức nguyên liệu, doanh thu, chi phí, nhân sự… Những người thất bại thường không kiểm soát được các chỉ số cơ bản: lỗ mà không biết lỗ ở đâu, hao hụt nguyên vật liệu không rõ nguyên nhân, không biết cách điều phối nhân sự vào giờ cao điểm.
Trong khi đó, người kinh doanh bài bản luôn theo dõi sổ sách, thậm chí dùng phần mềm quản lý bán hàng, chấm công, tính lương… giúp tối ưu chi phí và tăng hiệu quả vận hành.
6. Không đủ vốn duy trì – Đứt gánh giữa đường
Không ít người tưởng rằng chỉ cần đủ tiền mở quán là xong. Nhưng thực tế, thời gian đầu luôn là giai đoạn “đốt vốn”: từ chi phí thuê mặt bằng, đầu tư thiết bị, marketing, cho đến nhân sự. Nếu không có kế hoạch tài chính hợp lý hoặc nguồn vốn dự phòng, rất dễ “đứt gánh giữa đường” khi doanh thu chưa kịp ổn định.
Người thành công thường đã lường trước và chuẩn bị vốn duy trì ít nhất 3–6 tháng hoạt động, đồng thời có phương án xoay vòng dòng tiền hiệu quả.
7. Không chịu học hỏi và cải tiến
Thị trường F&B thay đổi liên tục. Trà sữa cũng là một ngành cạnh tranh khốc liệt. Người thành công luôn theo dõi xu hướng, sẵn sàng cải tiến menu, làm mới hình ảnh, học hỏi từ đối thủ. Trong khi đó, những quán thất bại thường bảo thủ, giữ menu cũ, không cập nhật công nghệ mới, hoặc không lắng nghe phản hồi khách hàng.
Kết luận
Mở quán trà sữa – nghe thì đơn giản, nhưng thành công không hề dễ dàng. Giữa hàng trăm yếu tố, ba điều then chốt tạo nên khác biệt là: tư duy kinh doanh đúng đắn, sự chuẩn bị kỹ lưỡng, và khả năng thích nghi linh hoạt. Nếu chỉ đi theo trào lưu, thiếu nền tảng và không có kế hoạch dài hạn, việc “thua lỗ rồi đóng cửa” là kết cục đã được báo trước.