DOANH NGHIỆP CẦN LƯU Ý GÌ TRƯỚC KHI NỘP BÁO CÁO TÀI CHÍNH?

Báo cáo tài chính (BCTC) là một trong những tài liệu quan trọng nhất phản ánh tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh và dòng tiền của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Việc lập và nộp BCTC không chỉ là nghĩa vụ bắt buộc theo quy định của pháp luật, mà còn thể hiện tính minh bạch, chuyên nghiệp và đáng tin cậy của doanh nghiệp với các bên liên quan như nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế, cơ quan thống kê…

Tuy nhiên, để đảm bảo báo cáo được lập chính xác, đầy đủ và nộp đúng hạn, doanh nghiệp cần lưu ý nhiều yếu tố quan trọng dưới đây:

1. KIỂM TRA ĐẦY ĐỦ THÀNH PHẦN CỦA BỘ BÁO CÁO

Trước khi nộp, hãy chắc chắn rằng bạn đã hoàn thiện đầy đủ các biểu mẫu bắt buộc, cụ thể bao gồm:

• Bảng cân đối kế toán: Phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại thời điểm cuối kỳ.

• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Thể hiện doanh thu, chi phí và lợi nhuận (hoặc lỗ) trong kỳ.

• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Ghi nhận các dòng tiền vào và ra theo 3 hoạt động: kinh doanh, đầu tư và tài chính.

• Thuyết minh báo cáo tài chính: Là phần giải thích chi tiết các số liệu trong BCTC, chính sách kế toán áp dụng, các rủi ro tài chính, v.v.

• Bảng cân đối tài khoản kế toán: Đối với doanh nghiệp theo chế độ kế toán Việt Nam, đây là bản tổng hợp số dư tài khoản cuối kỳ.

2. ĐẢM BẢO TÍNH CHÍNH XÁC VÀ NHẤT QUÁN CỦA SỐ LIỆU

Đây là bước then chốt để tránh sai sót dẫn đến sai lệch báo cáo:

• Đối chiếu số dư đầu kỳ – cuối kỳ với báo cáo năm trước.

• So sánh giữa bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ để đảm bảo số dư tiền khớp nhau.

• Đối chiếu sổ sách kế toán với các chứng từ thực tế: hóa đơn đầu ra, đầu vào, sổ phụ ngân hàng, bảng lương, biên bản kiểm kê kho, tài sản cố định…

• Kiểm tra lại các khoản mục lớn như: doanh thu, chi phí, hàng tồn kho, công nợ phải thu/phải trả, chi phí trả trước, tài sản cố định, khấu hao…

3. THỰC HIỆN CÁC BÚT TOÁN KẾT CHUYỂN VÀ ĐIỀU CHỈNH CUỐI KỲ

Doanh nghiệp cần thực hiện các nghiệp vụ sau để chốt sổ kế toán và phản ánh đúng tình hình tài chính:

• Phân bổ chi phí trả trước ngắn hạn và dài hạn

• Trích khấu hao tài sản cố định theo đúng thời gian và phương pháp đã đăng ký

• Trích lập dự phòng: dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng công nợ xấu, dự phòng giảm giá đầu tư tài chính…

• Kết chuyển doanh thu và chi phí sang tài khoản xác định kết quả kinh doanh

• Ghi nhận các khoản thuế phải nộp hoặc được hoàn

4. TUÂN THỦ CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN VÀ CHUẨN MỰC KẾ TOÁN

Doanh nghiệp cần xác định rõ mình đang áp dụng chế độ kế toán nào, từ đó lập báo cáo theo đúng biểu mẫu và quy định:

• Thông tư 200/2014/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp vừa và lớn

• Thông tư 133/2016/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

• Thông tư 132/2018/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp siêu nhỏ

Ngoài ra, cần tuân thủ chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) tương ứng với từng loại giao dịch, nhằm đảm bảo tính khách quan và minh bạch.

5. ĐẢM BẢO THỜI HẠN NỘP BÁO CÁO

Tùy theo loại hình doanh nghiệp, thời hạn nộp báo cáo tài chính được quy định như sau:

Lưu ý: Nộp trễ có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

6. NỘP ĐÚNG NƠI VÀ ĐÚNG CÁCH

Doanh nghiệp cần nộp báo cáo tài chính đến các đơn vị sau:

• Cơ quan thuế quản lý trực tiếp (thông qua hệ thống thuế điện tử)

• Cơ quan thống kê địa phương nếu được yêu cầu

• Cơ quan đăng ký kinh doanh (đối với DN nhà nước, công ty niêm yết, công ty đại chúng…)

Cần sử dụng chữ ký số hợp lệ và tài khoản nộp thuế điện tử, đồng thời kiểm tra kỹ trạng thái xác nhận đã gửi thành công.

7. CHUẨN BỊ HỒ SƠ LƯU TRỮ ĐẦY ĐỦ

Sau khi hoàn tất việc nộp báo cáo, doanh nghiệp cần lưu trữ các hồ sơ theo quy định của luật kế toán:

• Bản in báo cáo tài chính có chữ ký của người lập, kế toán trưởng, giám đốc và dấu doanh nghiệp

• Hồ sơ chứng từ kế toán kèm theo

• Biên lai nộp báo cáo qua mạng (file PDF, XML, xác nhận từ hệ thống)

• Biên bản kiểm kê tài sản, hàng hóa, biên bản đối chiếu công nợ (nếu có)

Thời hạn lưu trữ tối thiểu: 05 – 10 năm tùy loại tài liệu.

8. CHỦ ĐỘNG CHUẨN BỊ KIỂM TOÁN (NẾU CÓ)

Với các doanh nghiệp có nghĩa vụ kiểm toán (FDI, DNNN, công ty niêm yết,…) thì cần:

• Chuẩn bị hồ sơ kiểm toán trước thời hạn nộp báo cáo

• Hợp tác với đơn vị kiểm toán độc lập

• Cập nhật các điều chỉnh sau kiểm toán vào báo cáo cuối cùng

• Nộp bản BCTC kiểm toán đúng nơi yêu cầu

 KẾT LUẬN

Việc lập và nộp báo cáo tài chính là một công việc đòi hỏi tính chính xác cao, sự phối hợp nhịp nhàng giữa bộ phận kế toán, kiểm soát nội bộ và ban lãnh đạo doanh nghiệp. Việc chuẩn bị chu đáo không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn là cơ sở để đưa ra các quyết định quản trị đúng đắn, chiến lược phát triển bền vững hơn.

Nếu bạn cần, mình có thể gửi thêm:

• ✅ Mẫu biểu báo cáo tài chính mới nhất

• ✅ Checklist kiểm tra báo cáo trước khi nộp

• ✅ Hướng dẫn nộp báo cáo tài chính qua mạng (thuế điện tử)