Trong hành trình vận hành và phát triển doanh nghiệp, dòng tiền luôn là huyết mạch. Mọi khoản chi phí, doanh thu, nợ vay, đầu tư… đều cần một sự quản lý dòng tiền chặt chẽ. Nhưng có một khoản tiền mà nhiều doanh nghiệp bỏ quên hoặc chưa thực sự tối ưu hóa – đó chính là số thuế được hoàn lại từ Nhà nước.
Việc hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) hoặc các khoản thuế nộp thừa không chỉ là quyền lợi chính đáng mà còn là một nguồn dòng tiền “sạch” và “miễn phí”, không phải vay mượn hay đi kêu gọi đầu tư.1. Hoàn thuế là gì? – Đừng hiểu đơn giản là “được trả lại tiền”
Hoàn thuế là việc cơ quan thuế hoàn trả lại cho doanh nghiệp khoản thuế đã nộp vào ngân sách Nhà nước nhưng không thực tế phát sinh nghĩa vụ thuế, hoặc doanh nghiệp đủ điều kiện để được khấu trừ/hoàn lại theo quy định pháp luật.
Các trường hợp doanh nghiệp có thể được hoàn thuế phổ biến gồm:
-
Hoàn thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa xuất khẩu
-
Hoàn thuế GTGT khi doanh nghiệp đầu tư mới, dự án đầu tư mở rộng có số thuế GTGT đầu vào lớn
-
Hoàn thuế TNDN khi nộp thừa so với quyết toán
-
Hoàn thuế khi chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chia tách, sáp nhập, giải thể…
👉 Đừng nhầm lẫn giữa “được khấu trừ thuế” và “được hoàn thuế”. Khấu trừ chỉ giúp giảm số thuế phải nộp ở kỳ sau, còn hoàn thuế là doanh nghiệp được nhận lại tiền mặt hoặc được chuyển khoản trực tiếp về tài khoản.
2. Đừng để dòng tiền bị “kẹt” – Khi nào nên xin hoàn thuế?
Có rất nhiều doanh nghiệp “lười” xin hoàn thuế, để số thuế nộp thừa nằm yên trên hệ thống, trong khi lại đang phải vay tiền trả lãi, chậm chi trả nhà cung cấp hoặc chậm đầu tư máy móc mới.
Một số trường hợp nên chủ động hoàn thuế:
-
Doanh nghiệp xuất khẩu liên tục: Có đầu vào chịu thuế GTGT 10% nhưng đầu ra 0%, dẫn đến dư thuế lớn
-
Các dự án đầu tư máy móc, nhà xưởng, thiết bị lớn: Chi phí đầu vào tăng đột biến
-
Kết quả quyết toán cho thấy nộp thừa thuế TNDN
-
Chuyển đổi mô hình hoặc giải thể – nên hoàn lại toàn bộ các khoản dư
👉 Nguyên tắc: Nếu thuế GTGT đầu vào vượt quá thuế đầu ra liên tục trong 12 tháng hoặc 4 quý thì đủ điều kiện hoàn.
3. Tối ưu quy trình hoàn thuế – Làm đúng, làm nhanh, đỡ rắc rối
Thủ tục hoàn thuế có thể phức tạp nếu doanh nghiệp không chuẩn bị kỹ từ đầu. Tuy nhiên, nếu biết cách tổ chức hồ sơ và theo dõi quy trình sát sao, bạn có thể rút ngắn thời gian hoàn thuế chỉ còn từ 15 – 40 ngày.
Một số lưu ý quan trọng để hoàn thuế trơn tru:
-
Lập hồ sơ đầy đủ: Đơn đề nghị hoàn thuế, bảng kê hóa đơn đầu vào, hợp đồng xuất khẩu (nếu có), tờ khai, báo cáo tài chính liên quan
-
Chứng từ hóa đơn rõ ràng, minh bạch: Tránh hóa đơn bất hợp pháp, hóa đơn không liên quan hoạt động sản xuất kinh doanh
-
Kê khai đúng kỳ, đúng mục tiêu: Không kê khai sót, sai mã số, sai nhóm hàng hóa
-
Sử dụng phần mềm kế toán tích hợp quản lý thuế để theo dõi chính xác số thuế còn được hoàn
-
Chủ động làm việc với cơ quan thuế: Đừng chờ bị hỏi mới giải trình
💡 Mẹo nhỏ: Nếu doanh nghiệp xuất khẩu thường xuyên, hãy xây dựng hệ thống kế toán riêng cho hoạt động này để tách biệt chi phí đầu vào – đầu ra rõ ràng, giúp hồ sơ hoàn thuế dễ được duyệt.
4. Đừng để “tiền nằm chết” – Cái giá của việc không hoàn thuế
Việc để số thuế chưa hoàn nằm “chết” trong hệ thống nghĩa là bạn:
-
Tự làm giảm dòng tiền đang có thể sử dụng
-
Mất cơ hội đầu tư, mở rộng hoặc giảm lãi vay
-
Tạo ra rủi ro kiểm toán hoặc bị cơ quan thuế nghi ngờ kê khai không minh bạch
Thay vì để tiền nằm yên trên hệ thống thuế, hãy biến nó thành nguồn lực tài chính chiến lược – đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ và vừa, nơi mỗi đồng tiền mặt đều vô cùng quý giá.
5. Kết luận – Tư duy tài chính thông minh là biết cách “lấy lại những gì mình đã trả”
Hoàn thuế doanh nghiệp không phải là “lách luật” hay tận dụng kẽ hở, mà là quyền lợi chính đáng được quy định rõ ràng trong pháp luật thuế Việt Nam.
👉 Hãy xem hoàn thuế như một phần trong chiến lược quản trị tài chính thông minh – nơi mỗi khoản chi, khoản thu, và đặc biệt là khoản thuế, đều được kiểm soát và tối ưu.
Đừng để tiền nằm chết! Hãy để dòng tiền luôn luân chuyển, sinh lời và phục vụ cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Nếu bạn là CEO, CFO hay kế toán trưởng đang cảm thấy “ngập trong hóa đơn thuế”, đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia tư vấn thuế để không bỏ sót bất kỳ đồng nào bạn xứng đáng được hoàn.